Bilimsel Araştırma Sürecinde Konu Seçme

Bilimsel araştırma sürecinde konunun doğru seçilmesi araştırmanın doğru bir şekilde tamamlanabilmesinin en önemli aşamasıdır. Konunun kararlaştırılmasından önce olabildiğince fazla kaynağa başvurmak ve olası konular hakkında belirli bir düşünce sürecinden geçmek gerekir. Doğru konu seçimi ise elbette alanınız ile ilgili daha önce gerçekleştirilmiş çalışmaların konuları incelemenizle başlamalıdır.

İçindekiler:

Araştırma konusu, araştırmanın başlığı, araştırmanın amacı, araştırma problemi ve araştırma hipotezi gibi terim ve kavramlar, araştırma sürecinde önemli yer tutar. Bu kavramlar birbiriyle yakından ilgili olduğu ve çoğu kez biri diğeri yerine kullanıldığı için, planlama aşamasında açık ve net olarak ortaya konulmalı ve belirlenmelidir.

Çalışma konusu denilince daha çok, çalışma alanı adı veya bilim dalı adı anlaşılmalıdır.

Araştırmanın başlığı ise, tezin adı, ya da raporun adı yerine kullanılan isimlendirmedir. Araştırmanın amacıyla araştırma problemi birbiriyle daha alakalı ve birbirinin yerine geçebilen sözcüklerdir.

Bu konunun niçin ele alındığı ve neyin hedeflendiği araştırma problemidir. Hipotez ise, araştırma sorunsalına ilişkin veya araştırmanın muhtemel bulgularına ilişkin ön yargı ve kanaatlerdir.

Özellikle Üniversiteler bünyesinde yapılacak bireysel araştırmalarda konu, kişinin kendi bilim dalı çerçevesinde olmalıdır. Zira, araştırma konusuyla ilgili temel bilgilere sahip olmak işi kolaylaştıracaktır.
Araştırma konusunu kesinleştirmeden önce, Araştırmanın amacını, araştırma problemini ve hipotezleri net olarak ifade edebilmek veya ortaya koymuş olmalıdır.
Araştırma konusunu belirlerken iyi bir kütüphane araştırması (literatür taraması) yaparak, söz konusu alanda önceden yapılan çalışmaları ve tezleri iyi incelemiş olmak gerekmektedir.
Uzmanlarla görüşerek muhtemel araştırma konularına ilişkin ihtiyaçlar ya da uygulamayla ilişkin sorunlar sorunlara yönelik fikir edinmek (Yazı sonunda yer alan yorum alanına bize cevap aradığınız sorularınızı ulaştırabilirsiniz. Size yardımcı olmaktan memnuniyet duyarız.),
Araştırılacak konu yeni özgün ve araştırmaya değer yani önemli olmalıdır. İhtiyaç duyulan ve çözüm bekleyen yeni alanları, ya da hiç araştırılmamış konuları çeşitli incelemeler ve görüşmelerle ortaya çıkarmak.
Konu, belirgin temel teorik bilgiler açısından anlamlı olmalı, teoride yeri bilinmeli,
Seçilen konunun araştırılabilir, yapılabilir olmasına dikkat etmek: Zaman-verilen süre bakımından, maliyet bakımından, araştırmada gereksinim duyulacak araç-gereç bakımından, gerekli verileri elde edebilme bakımından, konunun teorik alt yapısı bakımından yapılabilir olmalıdır.
Üst yönetimin, tez danışmanının, ya da araştırmanın sponsorunun amaçladığı sınırlar içerisinde kalmak, onların beklentilerine ve çalışma alanlarına uyumlu olmak. Şirketler, yöneticiler veya başka sponsorlar tarafından önerilen (sipariş verilen) araştırma konuları da yukarıdaki hususlar bakımından dikkatlice irdelenerek konu kesinleştirilmelidir.
Araştırmacının konuyu benimsemiş olması ve ilgi duyduğu konu üzerinde çalışması da çok önemlidir.
Konu başlığının çok uzun olmaması, kısa, net, anlaşılır ve araştırmanın amacını ve içeriğini az çok yansıtıcı nitelikte olmalıdır.
Konu bilimsel yöntem kullanmaya olanak vermelidir. Başka bir ifadeyle araştırma konusu veri toplamaya, verileri sınıflama ya da işlemeye, hipotez oluşturmaya ve bu hipotezi test etmeye elverişli olmalıdır.

Araştırma Konusu Belirlenirken Yardımcı Olabilecek Kaynaklar:

Genel başvuru kaynaklarının incelenmesi

Araştırmacı ilk iş olarak düşündüğü konuda yazılmış yeterli sayıda genel başvuru kaynağı bulup okumalıdır. (Tanınmış ansiklopediler, genel/mesleki dergilerde yayınlanmış makaleler, okunan kaynak sonlarındaki bibliyografyalar vb.)vİlk okumanın olabildiğince genel nitelikte olmasında yarar vardır. Böylece konunun kapsamı, boyutları, önemi ve o alandaki belli başlı kaynaklar hakkında bir ön bilgi edinilir. Araştırmacı konunun yönleri hakkındaki bilgilerini geliştirmiş olur. Bu bilgiler konunun sınırlarının daraltılması/genişletilmesi ve araştırma hipotezinin oluşturulması açısından da gerekli ve önemlidir.

Önceki çalışmaları elde etmek

Daha önceden yapılan çalışmaların gözden geçirilmesi sayesinde, o güne kadar konunun hangi yönleriyle ilgilenildiği, ne aşamaya kadar geliştirildiği, sorunun çözümü için hangi yönde ve ne gibi yeni çalışmalara gerek olduğu anlaşılır.

Kütüphaneler

Araştırmacı, konuyla ilgili temel kaynaklara ulaşmak üzere basılı veya bilgisayarlı kütüphane katalogları üzerinde anahtar kelimelerle (konu, yazar, kitap adı vb.) arama yapar.

Internet

Araştırmacı konuyla ilgili anahtar kelimeleri belirleyip Internet’e bağlanarak çok sayıda kaynağa ulaşma olanağı elde edebilir. Bu kaynakların bir bölümü telif hakları nedeniyle kütüphanelerden yararlanılabilir türdendir. Bir bölümü ise ücretsiz olarak sunulan kaynaklardır.

Yedek (Alternatif) Konular

Bir araştırmacı, çalışmasına başlamadan önce birden fazla konu hazırlamalıdır. Böylece, konu hakkında yeterli kaynak bulunmadığı, konunun araştırmaya değer görülmediği veya planlanan zamanda bitirilemeyeceğinin anlaşıldığı durumlarda, alternatif konulara yönlendirilebilir.

İlgi

Araştırmacı, çalışmayı düşündüğü konuya karşı ilgi duymalıdır. Üzerinde çalışılacak konuya ilgi duyulmaması yorgunluk, bıkkınlık, stres gibi durumların ortaya çıkmasına, araştırma veriminin düşmesine ve araştırmanın başarısızlığına neden olabilir.

Orijinallik

Başarılı bir araştırma bir yenilik veya çözüm getirmeli, ya da bir görüşü bilimsel olarak savunmalıdır. Bilimsel sürece veya sorunların çözümüne katkıda bulunması beklenen bir araştırmanın toparlayıcı, bilinmeyenleri açıklayıcı, bilinenleri ise geliştirici nitelik taşıması gerekir.

Önem

Konu araştırmaya değecek önemde olmalıdır (Önem subjektif bir kavramdır, bu bakımdan araştırma yapılan alandaki uzman kişilerin görüşlerine başvurulmalıdır). Genellikle, sentez yapan, tartışmalı bir görüşe çözüm getiren, bilgilerimizi geliştiren, kişi ve toplum refahını arttırmaya yönelik araştırmalar «önemli» sayılır.

Bilimsel Yeterlilik

Araştırmacının eğitim öğretim durumu ile bilimsel kapasitesinin seçilen konuyu incelemeye uygun olması gereklidir. Bunun başlıca nedeni ise araştırma konusunun niteliği doğrultusunda gereken yöntem ve tekniklerin (gözlem, anket, istatistiksel/matematiksel analiz, yabancı dil, eski yazı vb.) araştırmacı tarafından gerektiği gibi uygulanabilmesi/kullanılabilmesidir. Yetersiz birikim ve deneyime sahip bir araştırmacı, beklenen verimde, yani olması gereken kalitede ve nitelikte bir araştırma yürütebilme konusunda başarılı olamayacaktır.

Birincil ve İkincil Kaynaklar

Bazı araştırmacılar, birincil kaynaklarla (yerinde gözlem, anket, mülakat, yayımlanmamış belgeler, vb.) çalışmayı tercih ederler. Bunlar doğrudan araştırmacı tarafından toplanmış kaynaklardır.
Bazı araştırmacılar ise yayınlanmış kaynaklarla (başkaları tarafından yapılan çalışmalar, düşünce, görüş ve incelemeler) çalışmaya daha fazla ilgi duyarlar.
Konunun niteliğine, araştırmacının ilgisine göre, araştırma bu kaynaklar üzerinde yoğunlaştırılabilir.
Önemli olan, doğrudan veya Internet üzerinden yapılacak olan «kütüphane araştırması» na dayanan bir araştırma olmasıdır.

Kaynak Yeterliliği

Araştırmanın yürütülebilmesi, güvenilir ve yeterli sayıda kaynak bulunabilmesine bağlıdır.
Bir görüş veya düşünceyi kanıtlamak üzere yapılan çalışmalar hemen hemen tümüyle yayınlanmış bilgi ve belgelere, diğer bir deyişle kütüphane kaynaklarına dayanır. Deney, anket, görüşme, gözlem gibi yöntemlerle kaynakların doğrudan derlenmesi de kütüphane kaynaklarına olan ihtiyacı ortadan kaldırmaz. İyi bir araştırmacı her zaman kendisine yol gösterecek başka araştırmalardan yararlanmak ihtiyacındadır.

İlgilenilen konuda yeterli sayıda ve düzeyde kaynak bulunamaması, araştırmanın yürütülmesini güçleştirebilir, hatta olanaksız duruma bile getirebilir. Tam tersine, aşırı ölçüde bol kaynak bulunması da güçlüklere neden olabilir. Çünkü çok sayıdaki kaynak arasında (özellikle Internet aramalarında) konuyla doğrudan ilgili ve güvenilir olanları seçebilmek ve değerlendirebilmek sanıldığı gibi kolay değildir.
Bu bakımdan, kaynak yeterliliği araştırmacının konu seçiminde göz önünde bulundurması gereken kriterlerden biridir ve yine bu bakımdan araştırmacının elinin altında alternatif konuların bulunması avantajlıdır.

Zaman

Her araştırma projesinin bir süre içinde bitirilmesi gerekir. Bu zorunluluk da seçilecek konunun ve onun incelenecek yönünün belirlenmesinde etkili olur. Örneğin, bir yüksek lisans tezi ile doktora tezinin zaman boyutları farklıdır.

Bilimsel Araştırmanın Süreçleri Nelerdir?

Bilimsel araştırmanız açısından konu seçme adımını tamamladığınızda adım adım bilimsel araştırmanın süreçlerine uygun bir şekilde bilimsel adımları gerçekleştirmeniz gerekmektedir. Bu konuda sizi aydınlatacağını düşündüğümüz bilimsel araştırma süreçleri nelerdir ? adlı makalemizi okumanızı öneriyoruz.

Not: Konu ile ilgili daha fazla bilgi almak isterseniz aşağıda yorum yazarak bize ulaşabilirsiniz. En kısa sürede sorularınızı yanıtlamaya çalışarak sizlere destek olacağımızı bilmenizi isteriz. Akademik hayatınızda başarılar dileriz.

Akademik anketiniz için veri toplama hizmetimizden yararlanmak ister misiniz?

Bilimsel araştırmanız kapsamında veri toplamaya ihtiyacınız varsa Anket Teklif Formu veya Canlı Destek aracılığı ile bize ulaşarak detaylı bilgi talep edebilirsiniz. Ekonomik fiyat ve kısa süre içerisinde doğru katılımcı verisi toplamayı garanti ediyoruz. Yapay zeka destekli yazılımız aracılığı ile kısa süre içerisinde bilimsel veri toplama sürecini tamamlayabilirsiniz.

İşletmemiz hakkında detaylı bilgi almak için hakkımızda sayfasını ziyaret edebilirsiniz. 2018 yılından günümüze binlerce akademisyene destek olduk. Bilimsel araştırmalarınızın doğru bir şekilde gerçekleşmesi için ayrıca ücretsiz olarak sizleri bilgilendirmekteyiz. İşletmemiz bilimsel etik ve kanunlar çerçevesinde tamamen yasal olarak hizmet vermektedir.